W 1965 roku Mychajło Szałata przypomniał Drohobyczowi Brunona Schulza.

80. urodziny obchodził Mychajło Szałata, poeta, działacz społeczno-kulturalny, wybitny literaturoznawca i pedagog z Drohobycza, osobowość miasta, przez wiele lat kierujący ukrainistyką na tamtejszym Uniwersytecie. Zasłużony dla tworzenia ukraińskiej tożsamości narodowej, pamiętający o innych narodowościach, dla których Drohobycz był miejscem rodzinnym i ojczystym. Po wojnie pierwszy w Drohobyczu napisał o Brunonie Schulzu…

Uroczystość odbyła się 3 kwietnia 2017 roku w auli Państwowego Uniwersytetu Pedagogicznego im. Iwana Franki w Drohobyczu, a swą obecnością - słowem, pamiątką i kwiatami uhonorowali Jubilata m.in. władyka Jarosław, mer Taras Kuczma, rektor Nadija Skotna i pracownicy drohobyckiego Uniwersytetu jak i liczni przedstawiciele naukowców oraz literatów i środowisk kultury z różnych regionów Ukrainy. Było bardzo uroczyście i artystycznie – z akcentami muzycznymi.



Mychajło Szałata urodził się w 1937 roku we wsi Berteszów, nieopodal Chodorowa, w rejonie żydaczowskim w obwodzie lwowskim. Z Drohobyczem związany jest od 1964 roku, kiedy rozpoczął pracę w ówczesnym instytucie pedagogicznym, z czasem przekształconym w Uniwersytet. Przez niemal trzydzieści lat Szałata był szefem katedry literatury ukraińskiej, jest więc niejako ojcem wielu pokoleń studentów i naukowców. Już w 1969 przygotował monografię twórczości Markijana Szaszkiewicza (1811-1843), pisarza, działacza, rzecznika odnowy narodowości ukraińskiej w Galicji, a w 1984 ukazała się jego monografia poświęcona Jurijowi Fedkowiczowi (1834-1888), niezwykłemu pisarzowi z Bukowiny, który może symbolizować wielokulturowe tradycje tych terenów. Zarazem Mychajło Szałata systematycznie badał twórczość i biografię Iwana Franki, stając się autorytetem w tej dziedzinie. Jest autorem wielu artykułów, które ukazywały i promowały znaczenie literatury ukraińskiej w kręgach dyskusji literatur tej części Europy. Zawsze spełniał się także w poezji, wydając sporo tomików i tłumaczeń. 

Na odrębne podkreślenie zasługuje jego ważna działalność społeczna. Dość powiedzieć, że Mychajło Szałata jest w gronie inicjatorów wzniesienia w Drohobyczu pomników upamiętniających Iwana Frankę, Tarasa Szewczenkę i Jurija Kotermaka (zwanego Drohobyczem).

Dla nas, dla których w kontekście drohobyckim ważny jest Bruno Schulza, Mychajło Szałata to osoba, której trzeba specjalnie podziękować. 17 czerwca 1965 roku w czasopiśmie „Radiański Pedagog” redagowanym przez Szałatę (pismo wydawał instytut pedagogiczny w Drohobyczu) ukazała się obszerna nota „Bruno Schulz” podpisana przez Szałatę. Był to pierwszy po II wojnie światowej tekst o Brunonie Schulzu, jaki ukazał się w Drohobyczu (a zapewne i w ogóle na wschód od Bugu). W tekście przypomina się postać Schulza jako pisarza i artysty (a nie tylko nauczyciela gimnazjum, co jeszcze zdaje się, że trwało w pamięci niektórych dawnych Drohobyczan), jak i apeluje o pomoc w odnalezieniu pamiątek o nim…

Podczas jubileuszowej ceremonii na cześć 80. lecia Mychajło Szałaty okazję powiedzieć kilka słów miał także Grzegorz Józefczuk, prezes Stowarzyszenia Festiwal Brunona Schulza. Pan Szałata potwierdził: - Tak, ja pierwszy w Drohobyczu pisałem o Schulzu.
Grzegorz Józefczuk powiedział m.in.: - Jest Ukraińcem budującym swój kraj i narodowość, ale pamięta o tych, dla których to też była ziemia rodzinna i którzy odeszli w tragicznych okolicznościach. Pan Szałata jest osobą ucieleśniającą wielkość, godność i powinności kultury ukraińskiej.
Przypomniał, że to Pan Szałata napisał śpiewaną przez śp. Alfreda Schreyera pieśń „Bronicki las”, poświęconą miejscu zabójstwa drohobyckich Żydów. Oraz że pierwszy po wojnie napisał o Schulzu!


GJ